04 april 2024

Generatiekloof

“Je gaat toch niet leren met de radio aan? Dat kan echt niet hoor. Dan leer je niets. Je moet je kunnen concentreren en dat kan niet met een radio aan.” Ik hoor het mijn ouders nog zeggen, maar er kwam wel een radio op de studeerplek en het leren lukte echt wel hoor. “Nee, een televisie op je kamer? Geen sprake van. Dan komt er van leren helemaal niets meer terecht. Dat gaat niet gebeuren.” Het duurde even, maar die televisie kwam er wel. Een heel klein schermpje met zwart-witte sneeuwbeelden, want de ontvangst was waardeloos op het kleine kamertje. Er stond zo’n losse sprietantenne op dat kastje waarmee je bleef draaien tot je het beste beeld had. Maar … er stond wel een televisie op de kamer en het leren ging ook gewoon door. Mijn ouders snapten er helemaal niets van. Ouderwets. Vond ik …

U zult ongetwijfeld dezelfde discussie hebben met uw kinderen over de huidige media. Mag de mobiele telefoon mee naar boven of niet. “Ja, maar mam, ik heb hem nodig bij het leren. Ik moet iets kunnen opzoeken en overleggen met mijn klasgenoten en dan is die app wel handig.” Eenzelfde discussie is er vast of de mobiel ’s avonds op de slaapkamer mag liggen. U als ouder snapt er helemaal niets van. Bij die andere klasgenoot mag het allemaal wel. Bij u mag niets. U bent een stomme, ouderwetse ouder. Volgens uw kind.

Generatiekloof. Het kan niet anders of wij hebben daar ook last van. U als ouder met uw kinderen, ik in mijn werk soms met collega’s. Ik was 26 jaar oud toen ik aan mijn eerste baan begon. Op de Hanzeschool aan de Nieuwe Markt in Deventer, een school voor mbo. Net uit militaire dienst en het leven voor me. Ik behoorde tot de jonge generatie docenten die op een andere manier opgeleid waren dan mijn oudere collega’s. Ik bracht nieuwe ideeën in, wilde op een andere manier lesgeven, moderner, eigentijdser, dichter bij de leefwereld van jongeren. Vond ik. Niet alle oudere collega’s begrepen dat. Ze deden het toch al jaren op hun manier en dat werkte toch goed? Ouderwets. Vond ik.

De school was het leven. Met de andere jongere collega’s vormden we een hecht team. We maakten lange dagen op school, we maakten nieuw onderwijs, we zochten elkaar privé op, we stonden vooraan in de rij om bij excursies en buitenlandse projecten te mogen begeleiden. We hadden het niet over gemaakte uren of compensatie. Zo midden jaren negentig lagen de banen in het onderwijs niet voor het oprapen. Een vast dienstverband was moeilijk te vinden en van mobiliteit was al helemaal geen sprake. Je was blij dat je werk had. Uiteindelijk landde ik in Apeldoorn, waar ik lang op een middelbare school werkte. Samen met de jonge docenten brachten we nieuwe ideeën in en maakten we mooi onderwijs. Niet alle oudere docenten begrepen dat en vonden er soms wat van. Vanuit hun perspectief zagen wij het allemaal verkeerd en kon het op onze manier nooit goed komen. Echt wel!

Inmiddels ben ik de zestig gepasseerd en hoor bij de oudere generatie. Op onze school werken veel jonge docenten met nieuwe ideeën over onderwijs. Ze doen het weer op hun manier, anders dan ik gewend ben. Is dat erg? Nee, maar soms wel lastig te begrijpen. Generatiekloof? Vast wel. Zoals ik destijds mijn ruimte zocht in de uitvoering van mijn werkzaamheden, zo doet deze nieuwe generatie dat ook. Ze doen het anders en zo hoort het ook. Dat de nieuwe generatie dingen anders aanpakt, betekent niet dat we elkaar hoeven te verliezen. Wel dat we met elkaar in gesprek moeten blijven. Om enigszins te begrijpen wat de andere beweegt. Luisteren zonder oordelen.

De jonge docenten van nu zullen het weer van ‘ons’ overnemen. Op hun manier, met hun denkbeelden over onderwijs en de begeleiding van leerlingen op weg naar volwassenheid. Niet meer of minder dan de manier waarop wij dat deden. Anders. Ik probeer te begrijpen wat hen beweegt, wat motiveert en vanuit welke drijfveren ze handelen. Daarnaast deel ik soms mijn verwondering over deze andere benadering en heb de neiging te willen overtuigen. Ik weet toch hoe het moet en beter kan? Niet doen! Vooral luisteren zonder oordeel en blijven oefenen. We redden het samen wel.

“Piet, zet je die televisie uit? Je moet nu echt gaan slapen hoor. Anders wordt het morgen niets met dat proefwerk.” Wat roept u tegen uw kind voor het slapen gaan? Generatiekloof?

Piet Oosting
Veluws College Twello